Της Ελευθερίας Κούρταλη
Μία ανάσα από την bear market έχει φέρει το Χρηματιστήριο Αθηνών η βίαιη διόρθωση της τελευταίας εβδομάδας η οποία φτάνει το -14% και περνά πλέον στην ιστορία ως η χειρότερη από την επανέναρξη της διαπραγμάτευσης των μετοχών στο Χρηματιστήριο Αθηνών μετά τα capital controls, τον Αύγουστο του 2015 (-15,2%).
Η εικόνα της αγοράς έχει πάψει πλέον να είναι απλά… απογοητευτική και έχει εξελιχθεί σε επικίνδυνη, δημιουργώντας έντονες ανησυχίες για τη συνέχεια, με σχεδόν 8 δισ. ευρώ να έχουν κάνει φτερά από την κεφαλαιοποίηση των ελληνικών εισηγμένων φέτος.
Οι αναλυτές εξηγώντας τα αίτια της κατάρρευσης υπογραμμίζουν τις αδυναμίες που ήδη είχε η ρηχή και ευάλωτη ελληνική αγορά, ωστόσο επισημαίνουν πως σημαντικό ρόλο παίζουν και οι φόβοι των επενδυτών για τις προοπτικές του τουρισμού.
Ο Γενικός Δείκτης βρίσκεται στο -19% από τα πρόσφατα υψηλά του Ιανουαρίου και τις 948 μονάδες, δηλαδή “χτυπά” ήδη την πόρτα της bear market έχοντας βυθιστεί σε χαμηλά εννέα μηνών, ενώ ο τραπεζικός δείκτης βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση έχοντας καταγράψει βουτιά άνω του 30% από τα πρόσφατα υψηλά του, και έχει ήδη περάσει το κατώφλι της αγοράς των… αρκούδων, η οποία και ορίζεται ως πτώση της τάξης του 20% από την τελευταία “κορυφή”.
Μαζική φυγή
Η εξάπλωση του κοροναϊού σε πολλές χώρες πλέον και φυσικά εντός και των ελληνικών συνόρων, έχει οδηγήσει τους επενδυτές σε μαζική φυγή από το Χ.Α αλλά και από τα ομόλογα, τα οποία το τελευταίο διάστημα παρουσίαζαν σημαντικές αντιστάσεις.
Πλέον πυκνά και γκρίζα σύννεφα έχουν συγκεντρωθεί πάνω από όλα τα ελληνικά assets, μετατρέποντάς τα από το μεγάλο επενδυτικό story μετά και τα ιλιγγιώδη κέρδη του 2019, στα assets με τις μεγαλύτερες απώλειες διεθνώς από τις αρχές του έτους. “Η αδυναμία ποσοτικοποίησης των επιπτώσεων στην οικονομική δραστηριότητα και η έλλειψη ορατότητας αναφορικά με τον χρονικό ορίζοντα εξομάλυνσης της ταχύτητας διάδοσης της επιδημίας εξηγούν το γιατί οι αγορές έχουν επιστρέψει σε μια έντονη τοξική καθοδική πορεία. Τα θεμελιώδη και οι επιμέρους προοπτικές των εταιρειών δεν υπάρχουν στο πλάνο, υπάρχουν μόνο τιμές και πανικόβλητοι πωλητές. Η πτωτική εικόνα της αγοράς είναι καθολική, η προσφορά δεν κάνει διακρίσεις σε άμεσα εμπλεκόμενους και μη, αυτό φαίνεται και από τον τζίρο των τελευταίων συνεδριάσεων ο οποίος παραμένει σταθερά πάνω από τα 100 εκατ. ευρώ”, όπως σχολιάζει η Beta Securities.
H αβεβαιότητα τρομάζει την επενδυτική κοινότητα
Η τάση αποεπένδυσης που τηρούν τα μεγάλα κεφάλαια από τις αγορές – και ειδικά από τις αγορές που ενέχουν ρίσκο όπως το Χ.Α το οποίο και ανήκει στις αναδυόμενες – σε συνδυασμό με τις ήδη υπάρχουσες αδυναμίες της ελληνικής αγοράς, διατηρούν τις ανησυχίες των αναλυτών, με κανέναν να μην τολμά να προβλέψει το οτιδήποτε. “Είναι σίγουρο ότι η έκταση του προβλήματος δεν μπορεί να ποσοτικοποιηθεί και αυτή η αβεβαιότητα τρομάζει την επενδυτική κοινότητα”, σχολιάζει η Λέων Δεπόλας ΑΧΕΠΕΥ.
Από την πλευρά του ο Λουκάς Παπαϊωάννου, οικονομολόγος της Fast Finance ΑΕΠΕΥ, εξηγώντας τη σφοδρότητα του ελληνικού sell-off, σημειώνει πως τα σημάδια μιας προβληματικής αγοράς έχουν γίνει ορατά εδώ και αρκετές εβδομάδες. Η ρηχότητα, ο έλεγχος του Χ.Α. σχεδόν αποκλειστικά από ξένα επιθετικά χαρτοφυλάκια, οι απαιτητικές αποτιμήσεις σε αρκετές μετοχές, αλλά και η σοβαρή έλλειψη εγχώριας επενδυτικής δυναμικής, αποτελεί το ένα σκέλος των αιτιών της υπεραπόδοσης στην πτώση. Το άλλο και πιο σημαντικό είναι τα συνεχιζόμενα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, που εμφανίζονται σε πρόδρομους μακροοικονομικούς δείκτες. Οι καθυστερήσεις και αναβολές στις διαρθρωτικές αλλαγές (κυρίως στον Δημόσιο τομέα) και η έλλειψη σοβαρής παραγωγικής δυναμικής της χώρας, άρχισαν να επανεμφανίζονται.
Φόβοι για τον τουρισμό
Ωστόσο, το βασικότερο αίτιο της μεγάλης φυγής των επενδυτών από τα ελληνικά assets, εντοπίζεται, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, στους φόβους γύρω από τις επιπτώσεις της εξάπλωσης του ιού στον τουρισμό. Ο τουρισμός αποτελεί ένα από βασικά στηρίγματα της ελληνικής οικονομίας, και το πιθανό πλήγμα που θα δεχθεί, τόσο σε ό,τι αφορά τις αφίξεις όσο και τις εισπράξεις, θέτει σημαντικούς κινδύνους στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Όπως σημείωσε χθες και η Capital Economics, οι πιο ευάλωτες στην τρέχουσα κρίση του κοροναϊού, είναι οι αναδυόμενες αγορές και οι οικονομίες που έχουν μεγάλη εξάρτηση στον τουρισμό. Η Ελλάδα ανήκει και στα δύο αυτά “γκρουπ”. Άλλωστε, αυτό σημείωσε χθες και το Bloomberg: “oι επενδυτές που πόνταραν μαζικά στο ελληνικό χρηματιστήριο πέρυσι, τώρα τρέχουν προς την έξοδο, υπό το βάρος των ανησυχιών πως η εξάπλωση του κοροναϊού θα πλήξει την τουριστική βιομηχανία της χώρας”.
Sell-off και στα ομόλογα
Ο κοροναϊός έχει πλέον μεταδοθεί και στα ελληνικά ομόλογα με την απόδοση του 10ετούς να εκτοξεύεται χθες στο 1,23% με την αύξηση του κόστους δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου μέσα σε λίγες μόνο ημέρες –και από τα ιστορικά χαμηλά του 0,92% που σημείωσε πρόσφατα– να διαμορφώνεται στο… 34%. Αυτό το νέο “σκηνικό” αναμένεται να οδηγήσει τις εισηγμένες που σχεδίαζαν εκδόσεις χρέους το επόμενο διάστημα να τις βάλουν στον… συρτάρι, ενώ αναπόφευκτα φρενάρει και τις όποιες σκέψεις νέας εξόδου της Ελλάδας στις αγορές, αν και ο ΟΔΔΗΧ έχει την πολυτέλεια να περιμένει μέχρι να ομαλοποιηθεί το κλίμα.
Επενδυτική ευκαιρία;
Για το εάν τα τρέχοντα σημαντικά υποτιμημένα επίπεδα των ελληνικών μετοχών αποτελούν επενδυτική ευκαιρία, αναλυτές απαντούν πως θα εξαρτηθεί εν πολλοίς από το πόσο ‘’disruptive’’ στην παγκόσμια ανάπτυξη θα καταλήξει να είναι η αναταραχή που προκαλεί ο ιός. Ωστόσο, όπως τονίζει και η Beta, ακόμα και αν η αγορά διολισθήσει χαμηλότερα, τα επίπεδα στα οποία βρίσκεται δεν συνιστούν πολυετή ανοδικά υψηλά ή εξαντλούν κάθε ανοδικό περιθώριο. Αυτό σε καμιά περίπτωση δεν σημαίνει ότι διατυπώνουμε βεβαιότητα για το τέλος της πτώσης, οι τιμές συνιστούν επίπεδα ευκαιρίας στο συντριπτικό εύρος της αγοράς και δικαιολογούν επενδυτικό ενδιαφέρον και όπως έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν η εκτόνωση αυτών των τάσεων ουδέποτε συμβαδίζει με την επικαιρότητα, έχει ένα πιο ιδιότροπο χρονισμό αντίδρασης.
