Με αφορμή τον θόρυβο που δημιούργησαν οι καθηγητές και οι λοιποί «προοδευτικοί» του χώρου ή μη, για την απ’ ευθείας μετάδοση της διδασκαλίας, θεώρησα χρήσιμο να εξιστορήσω τον λόγο και τον τρόπο που η ταλαίπωρη Παιδεία πήρε την κατηφόρα. Όλοι οι παλαιοί θα τα θυμηθούν και οι νεώτεροι θα τα πληροφορηθούν με την ελπίδα και την προσδοκία να προβληματιστούν και ενδεχομένως να διερωτηθούν για το ενδεχόμενο να διορθωθούν κατά το δυνατό όλα αυτά τα παρασιτογενή και βλαπτικά για την Παιδεία γεγονότα.
Ο θεματοφύλακας της Παιδείας, ήταν ο Επιθεωρητής, του οποίου το άγρυπνο μάτι έβλεπε τα πάντα και ήταν ενήμερος για το κάθε τι που συνέβαινε σε κάθε σχολείο της περιφέρειάς του. Ήταν ο Κέρβερος που δεν άφηνε να διαβεί τίποτε το αντιπαιδαγωγικό και βλαπτικό στον χώρο των σχολείων. Με άμεσο συνεργάτη και βοηθό τον Διευθυντή του σχολείου, ο οποίος επιλεγόταν με απολύτως αντικειμενικές και αξιοκρατικές διαδικασίες, ήταν μόνιμος και ουδείς καθηγητής διανοείτο να αντιμιλήσει ή να φέρει αντίρρηση στην όποια εντολή του, απλά διότι όλοι γνώριζαν και αποδεχόταν ότι είναι, αυστηρός μεν, δίκαιος και εχέφρων δε. Έτσι το σχολείο λειτουργούσε ωσάν ένα καλοκουρδισμένο ρολόι. Ο καθηγητής ήταν ο πρώτος που έμπαινε στην τάξη υποδεχόμενος τους μαθητές του και ο τελευταίος που θα έβγαινε αφού είχαν βγει όλοι οι μαθητές τους. Έτσι ο σεβασμός και η ηρεμία συνέχιζε και στο διάλειμμα, όπως ήταν και μέσα στην τάξη. Η ίδια ηρεμία και τάξη επικρατούσε και στο προαύλιο κατά τα διαλείμματα, υπό την ήρεμη αλλά αποδεκτή εποπτεία του Καθηγητή.
Το σπουδαιότερο και σημαντικότερο που συνέβαινε είναι το εξής: Ο Επιθεωρητής, χωρίς καμιά προειδοποίηση, ούτε καν στον Διευθυντή, ερχόταν σε κάποιο σχολείο και έμπαινε σε κάποια τάξη να διαπιστώσει αν επικρατούσε η σωστή ατμόσφαιρα μέσα στην τάξη και αν ο καθηγητής έκανε σωστή διδασκαλία κλπ. Φυσικό ήταν να εκπλαγεί ο καθηγητής, την πρώτη φορά τουλάχιστον, διότι από την πρώτη φορά ήξερε ότι ο Επιθεωρητής μπορεί να ξαναέλθει όποτε το έκρινε σκόπιμο. «Μην ενοχλέιστε», έλεγε στον καθηγητή, «κάντε το μάθημά σας», και καθόταν σε μια καρέκλα στη γωνία, ενώ ο καθηγητής συνέχιζε την διδασκαλία του. Μπορείτε να φανταστείτε αν κάποιος καθηγητής θα πήγαινε στο μάθημα απροετοίμαστος, όταν ήταν πιθανό να ανοίξει ξαφνικά η πόρτα και να μπει ο Επιθεωρητής; Μπορείτε να συγκρίνετε την ποιότητα της παιδείας τότε με το τώρα;
Είναι φυσικό οι καθηγητές να ενοχλούνταν τα μέγιστα με μια τέτοια τακτική, οπότε ο Επιθεωρητής έγινε φόβος και τρόμος, αλλά δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτε περισσότερο από το να φροντίζουν να είναι καλά προετοιμασμένοι στο μάθημά και στη συμπεριφορά τους. Όταν η πολιτική κατάσταση στη χώρα άρχισε να χαλαρώνει και οι λεγόμενοι «προοδευτικοί» να αποκτούν κάποιο λόγο, η πρώτη επιδίωξη των συλλόγων των καθηγητών, στους, οποίους όπως ξέρουμε, κυριαρχούσαν οι «προοδευτικοί», ήταν να καταργηθεί το αγκάθι κατ’ αυτούς, ο Επιθεωρητής και το πέτυχαν. Στη συνέχεια απαίτησαν και πέτυχαν να μειωθούν οι αρμοδιότητες του Διευθυντή και να μεταβιβαστούν στο συμβούλιο των καθηγητών και ο Διευθυντής να επιλέγεται με θητεία, οπότε μεταμορφώθηκε, λίγο–πολύ, σε έναν υπάλληλο διεκπεραιωτή. Έτσι δημιουργήθηκε η αρχή της κατηφόρας στην οποία περιέπεσε η παιδεία. Αργότερα, όταν ο κομματισμός εισήλθε δυναμικά και άσκεφτα στα σχολεία, η ποιότητα της ταλαίπωρης παιδείας περιέπεσε σε δευτερεύουσα σημασία και αξία. Κάθε Υπουργός Παιδείας άλλαζε διαρρήδην το όλο σύστημα και κυρίως τον τρόπο εισαγωγής σε ΑΕΙ και καθιερώθηκε η παπαγαλία. Έτσι σήμερα συνεχίζεται μια απέλπιδα προσπάθεια να βγάλουμε την Παιδεία από το τέλμα. Πάρα πολύ δύσκολο όταν βλέπουμε σήμερα οι ταγοί της παιδείας, οι δάσκαλοι και καθηγητές, να συντάσσονται με τους δήθεν «προοδευτικούς» και να φοβούνται την απ’ ευθείας μετάδοση της διδασκαλίας τους μέσα στην τάξη και όλοι μαζί να διαλαλούν την ένδυα των επιχειρημάτων τους, κρυβόμενοι πίσω από ανύπαρκτα προσωπικά δεδομένα.
Κάποιος οφείλει να τολμήσει και να αναφωνήσει ότι «ο Βασιλιάς είναι γυμνός», ότι η παιδεία μας βρίσκεται ήδη στην εντατική, έστω και χωρίς κορωνοϊό, αλλά εξίσου σοβεί κίνδυνος να χάσουμε και την εθνική μας ταυτότητα, αν δεν διαγνώσουμε εγκαίρως τη θνήσκουσα Παιδεία μας και δεν αποφασίσουμε δυναμικά και αποφασιστικά αναβάθμισή της.
Η Παιδεία, όπως όλοι γνωρίζουμε και δεχόμαστε, είναι η βάση δημιουργίας και διαμόρφωσης μιας εύρυθμης, καλλιεργημένης και τάση για πρόοδο και ευημερία κοινωνίας, την οποία όλοι επιθυμούμε, αλλά ακριβώς λόγω της μεγάλης σημασίας της, χρειάζονται προσεκτικές και καλά μελετημένες κινήσεις και αποφάσεις, έτσι ώστε να μην πετύχει η εγχείρηση με δήθεν μεταρρυθμίσεις και νεοτερισμούς, αλλά αποθάνει ο ασθενής, που είναι η Παιδεία.
Επειδή η σημερινή κοινωνία, κατά κανόνα, προέρχεται από την «ελλειμματική» αυτή Παιδεία, εκτός εξαιρέσεων, που ευτυχώς περιλαμβάνει έναν μεγάλο αριθμό πολιτών, είναι αδήριτη ανάγκη να επιλεγούν προσεκτικά αυτούς που θα ασχοληθούν επί μακρόν, πολύ προσεκτικά και σε βάθος, και μετά από σχολαστική και ειλικρινή διαβούλευση, για τον τρόπο και τον χρόνο βελτίωσης της ποιότητας της Παιδείας.
Είναι στους πάντες γνωστό ότι η Φιλανδία έχει την καλύτερη παιδεία του κόσμου. Ίσως όμως δεν είναι γνωστό ότι μελετούσαν και διαβουλευόταν δέκα (10) χρόνια για να καταλήξουν στο είδος της παιδείας που έχουν σήμερα. Το γεγονός τούτο, αν δεν είμαστε σε θέση να το ακολουθήσουμε, τουλάχιστον ας επενεργεί ως τροχοπέδη σε κάθε μας σκέψη ή προσπάθεια πρόχειρης μεταρρυθμιστικής απόφασης.
Νίκος Αναγνωστάτος
e-mail:nanagnostatos@gmail.com
thiakos.blogspot.com.
