Η ιταλική κυβέρνηση ενέκρινε νέες αυστηρότερες διατάξεις για τη χορήγηση ασύλου. Παράλληλα διεμήνυσε ότι η ατζέντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μετανάστευση δεν είναι επαρκής.
Παράλληλα, το σχέδιο της γερμανικής κυβέρνησης για εντατικοποίηση των απελάσεων όσων δεν λαμβάνουν άσυλο έχει προκαλέσει πανικό σε πρόσφυγες που φοβούνται διώξεις στην πατρίδα τους.
Η ΕΕ ακολουθώντας το γερμανικό παράδειγμα επιδιώκει συμφωνία με την Καμπούλ για τον επαναπατρισμό προσφύγων. Η Human Right Watch ωστόσο καταγγέλλει ότι η κατάσταση στη χώρα έχει χειροτερέψει.
Ο ιταλός πρωθυπουργός Πάολο Τζεντιλόνι προσπαθεί να επιτύχει ουσιαστικά αποτελέσματα στο θέμα των προσφύγων και των μεταναστών: Πιο γρήγορους επαναπατρισμούς των παράτυπων μεταναστών, αλλά και επιτάχυνση της διαδικασίας για τη χορήγηση ασύλου.
Οι ξένοι πολίτες που ζητούν άσυλο, σε περίπτωση αρνητικής απάντησης, θα μπορούν να κάνουν μόνον μια προσφυγή και όχι δύο, όπως προβλεπόταν μέχρι τώρα.
Πλέον, η ιταλική κυβέρνηση προσπαθεί να περιορίσει, ει δυνατόν, στα 250 άτομα την χωρητικότητα των κέντρων παραμονής μεταναστών.
Μέχρι σήμερα, κοντά σε μικρά χωριά μεταφέρθηκαν περισσότεροι από 1.000 μετανάστες και αιτούντες άσυλο. Ο κύριος στόχος είναι να μειωθούν οι κοινωνικές εντάσεις και να αποφευχθεί περαιτέρω εκμετάλλευση της όλης υπόθεσης από την ακροδεξιά Λέγκα του Βορρά του Ματέο Σαλβίνι.
Όσοι ξένοι πολίτες έχουν κάνει αίτηση για άσυλο, μέχρι να λάβουν την σχετική απάντηση, θα μπορούν να προσφέρουν δωρεάν, εφόσον το επιθυμούν, χρήσιμη κοινωνική εργασία.
Μήνυμα προς την ΕΕ
«Το ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μια ατζέντα για την μετανάστευση οφείλεται στη χώρα μας», δηλώνει ο Ιταλός πρωθυπουργός. Ο Πάολο Τζεντιλόνι προσθέτει όμως ότι η ατζέντα αυτή δεν μπορεί ακόμη να θεωρηθεί ικανοποιητική.
Οι σχολιαστές διερωτώνται αν στις 25 Μαρτίου στη Ρώμη, στην σύνοδο για τα 60 χρόνια από την υπογραφή των πρώτων ευρωπαϊκών συνθηκών- θα γίνει ειδική αναφορά στο μεταναστευτικό ζήτημα. Kαι αν θα αποτελέσει, μαζί με την ασφάλεια, το κύριο αντικείμενο μιας «ενισχυμένης συνεργασίας» μεταξύ ορισμένων χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σε ό,τι αφορά την πρόσφατη συμφωνία της Ιταλίας με την κυβέρνηση της Λιβύης στη Τρίπολη πάντως, φαίνεται δύσκολο να μπορέσει να μειώσει με ουσιαστικό τρόπο τις μεταναστευτικές ροές λόγω και της έλλειψης ουσιαστικών υποδομών στην περιοχή που ελέγχει η λιβυκή κυβέρνηση του Φαγέζ αλ Σαράτζ.
Πρόσφυγες στη Γερμανία «τρέμουν» την απέλαση
Η γερμανική κυβέρνηση, σε συνεννόηση με τα ομόσπονδα κρατίδια, έχει δρομολογήσει νομοθετική πρωτοβουλία με στόχο την εντατικοποίηση και επιτάχυνση της διαδικασίας απέλασης προσφύγων και μεταναστών των οποίων οι αιτήσεις ασύλου απορρίπτονται, δήλωσε στην DW η σύμβουλος προσφύγων Μαρία Σακούρα, στη Διακονία της Γερμανικής Ευαγγελικής Εκκλησίας στο Βούπερταλ.
Οι επικείμενες αλλαγές έχουν ήδη προκαλέσει φόβο σε εκείνους που κινδυνεύουν να σταλούν πίσω στην πατρίδα τους, επισημαίνει στην DW η Μαρία Σακούρα.
Όπως υποστηρίζει, «για όσους πλήττονται, τα νέα μέτρα σημαίνουν κατά πρώτο λόγο πανικό. Φοβούνται πολύ ότι θα υπάρξουν και εντελώς αδικαιολόγητες απελάσεις, ότι δεν θα έχουν νομική υποστήριξη εάν τους συγκεντρώσουν μαζικά σε κάποιο κέντρο από το οποίο ίσως δεν θα βγουν ποτέ, δεν θα έχουν επαφή με κανέναν, και κυρίως φοβούνται ότι όλα αυτά μπορεί να συμβούν μέσα σε μια νύχτα».
Σύμφωνα με τη Μαρία Σακούρα, πολλοί πρόσφυγες και μετανάστες φοβούνται ότι εάν επιστρέψουν στην πατρίδα τους θα είναι εκτεθειμένοι σε βία και διώξεις. «Για να είμαι ειλικρινής, μετά την εξέλιξη στο σύστημα ασύλου τα τελευταία δύο χρόνια, θεωρώ αυτούς τους φόβους πολύ δικαιολογημένους», σχολιάζει η Μ. Σακούρα.
Απελάσεις στο Αφγανιστάν παρά τους σοβαρούς κινδύνους
Ανάμεσα στους πρόσφυγες που συμβούλεψε τις τελευταίες ημέρες η ίδια ήταν και ένας νεαρός Αφγανός πατέρας, ο οποίος της εξομολογήθηκε ότι σκέφτεται να αυτοκτονήσει προκειμένου να αποκτήσουν δικαίωμα παραμονής τουλάχιστον η γυναίκα και τα παιδιά του. Ο ίδιος είχε ακούσει ότι γυναίκες που ανατρέφουν μόνες τα παιδιά τους δεν απελαύνονται στο Αφγανιστάν.
Παρά τις επικίνδυνες συνθήκες που επικρατούν στη χώρα αυτή, η γερμανική κυβέρνηση διενήργησε πρόσφατα δύο επιχειρήσεις ομαδικής απέλασης Αφγανών.
Στην άποψη του γερμανού υπουργού Εσωτερικών Τόμας ντε Μεζιέρ ότι υπάρχουν εντός της χώρας ασφαλείς περιοχές για την προστασία όσων απελαύνονται, η Μαρία Σακούρα επικαλείται τις εκτιμήσεις των Ηνωμένων Εθνών, που καταγράφουν δραματική επιδείνωση της κατάστασης ασφαλείας στο Αφγανιστάν.
Όπως τονίζει η ίδια, η σχεδιαζόμενη μετάβαση σε ένα συγκεντρωτικό σύστημα, τόσο σε ό,τι αφορά την εξέταση αιτήσεων ασύλου όσο και τις απελάσεις, θα έχει ως αποτέλεσμα να μην εξετάζονται οι περιπτώσεις ατομικά αλλά με μαζικό τρόπο. Όπως σχολιάζει η Μαρία Σακούρα, «αυτό δεν μπορεί να είναι σωστό όταν κρίνεται η τύχη των ανθρώπων».
Δύσκολη η επαναπροώθηση Αφγανών προσφύγων
Η ΕΕ αντιμετωπίζει δυσκολίες στο να βρει φόρμουλα, έτσι ώστε να επαναπατρίζονται εκείνοι που κατέφυγαν πέρυσι στην Ευρώπη ή να αποθαρρύνονται όσοι προτίθενται να το κάνουν.
Η Ύπατη Εκπρόσωπος για την Εξωτερική Πολιτική της ΕΕ Φεντερίκα Μογκερίνι δεν επιθυμεί ωστόσο να συνδέσει τον επαναπατρισμό ως προϋπόθεση για την καταβολή βοήθειας ύψους 15 δις ευρώ για την επόμενη τετραετία, που αποφασίστηκε στη διεθνή Διάσκεψη για το Αφγανιστάν την προηγούμενη εβδομάδα.
«Χειροτέρεψε η κατάσταση στο Αφγανιστάν»
Υπάρχουν όμως άλλοι, όπως ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ, που το θεωρούν αυτονόητο. Η γερμανική κυβέρνηση έχει υπογράψει με τη Καμπούλ συμφωνία επαναπροώθησης Αφγανών προσφύγων στη χώρα τους.
Λίγο πριν τη Διάσκεψη για το Αφγανιστάν οι δύο πλευρές υπέγραψαν ένα κείμενο, σύμφωνα με το οποίο η Καμπούλ αναλαμβάνει την υποχρέωση να δεχθεί όλους εκείνους που δεν πήραν άσυλο στην Ευρώπη.
Το κείμενο φέρει τον ανώδυνο τίτλο «Κοινός δρόμος προς τα εμπρός», αλλά κατά την άποψη της οργάνωσης προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Human Rights Watch, κάθε άλλο παρά ανώδυνο είναι δεδομένου ότι η κατάσταση στο Αφγανιστάν έχει χειροτερέψει τους τελευταίους μήνες.
«Το πόσο έχει χειροτερέψει η κατάσταση αποδεικνύεται από το ότι οι εργαζόμενοι στο Αφγανιστάν, για λογαριασμό δυτικών οργανώσεων αποφεύγουν να βγαίνουν από τα καλά φυλασσόμενα κτήριά τους», λέει ο Βόλφγκανγκ Μπίτνερ, μέλος της οργάνωσης. «Υπό αυτό το πρίσμα είναι παράδοξο να επιθυμεί κάποιος να στέλνει πίσω στην πατρίδα τους Αφγανούς μετανάστες».
Βιάζεται η ΕΕ
Ένα άλλο σημείο κριτικής του Μπίτνερ είναι οι αυξανόμενες πιέσεις που δέχεται από τις συνεχείς απελάσεις η ούτως ή άλλως ασταθής αφγανική κυβέρνηση. «Τα κράτη-μέλη της ΕΕ, μεταξύ αυτών και η Γερμανία, θέλουν να δείξουν ότι διαθέτουν την πρωτοβουλία κινήσεων στο θέμα της μετανάστευσης. Παράλληλα θέλουν να στείλουν το μήνυμα στους Αφγανούς επίδοξους πρόσφυγες ότι δεν αξίζει πια το ταξίδι στην Ευρώπη».
Η ΕΕ επιβεβαιώνει ότι η συμφωνία είναι προς το συμφέρον του ίδιου του Αφγανιστάν, που βλέπει νέους και έξυπνους ανθρώπους να φεύγουν στο εξωτερικό. Και πιέζει για να επιταχυνθεί η διαδικασία.
Όπως επιβεβαιώνουν αξιωματούχοι, ήδη στο τέλος του μηνός ομάδα εργασίας θα μεταβεί πιθανότατα στην Καμπούλ για την ταχεία εφαρμογή του κανονισμού για το μεταναστευτικό.
Παρά το συγκεκριμένο πρόβλημα εξακολουθεί να υποστηρίζεται ότι η Δύση, συμπεριλαμβανομένου και του ΝΑΤΟ, καταβάλλουν τεράστιες προσπάθειες για να σταθεροποιήσει την κατεστραμμένη χώρα.
Σε αυτή την κατεύθυνση συμπεριλαμβάνονται κάποια στιγμή και ειρηνευτικές συνομιλίες και με τους Ταλιμπάν. Προς το παρόν όμως επικρατεί άκρατη δυσπιστία απέναντι στα πάντα, γι αυτό και πολλοί Αφγανοί αποτολμούν το δύσκολο ταξίδι προς την Ευρώπη.
Πληροφορίες από Deutsche Welle
Σύνταξη Κ. Μπετινάκης
