Ένας από τους νόμους που επί της ουσίας έκανε μία κακή κατάσταση, πολλαπλώς χειρότερη, ήταν ο νόμος Κατσέλη. Νόμος που μας ακολουθεί ακόμα και δεν γνωρίζω πόσο ακόμα θα μας ακολουθεί.
Εν πρώτοις, ο νόμος αυτός, παραβίασε το περιεχόμενο ιδιωτικών συμβάσεων. Υπογράφεις κάτι και δεν γνωρίζεις αν αύριο θα ισχύει, ή το κράτος θα το καταργήσει. Και μάλιστα κάτι, που τα μέρη υπέγραψαν, χωρίς να υπάρχει ουδεμία πίεση σε κανέναν από τους συμβαλλόμενους.
Ας δεχθούμε ότι βρεθήκαμε σε κατάσταση force majeure, ανωτέρα βία, που δεν προβλεπόταν στις συμβάσεις, και καλύφθηκε νομοθετικά. Ποιους έπρεπε να προστατεύσουμε πλήρως; Αυτούς που καταστράφηκαν. Πλήρως. Τι σημαίνει όμως προστασία; Προστασία σημαίνει, σου δίνω χρόνο να ξαναστηθείς στα πόδια σου.
Ένας τέτοιος νόμος, θα μπορούσε να δώσει μακροπρόθεσμο χαρακτήρα στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις (καταναλωτικά, κάρτες κτλ). Στα στεγαστικά, επίσης θα μπορούσε να τα στείλει στην 30ετία, με 5 χρόνια περίοδο χάριτος, επιτόκιο στα 5 αυτά χρόνια το Euribor, κεφαλαιοποίηση των τόκων της 5ετίας και αποπληρωμής τους bullet, με την τελευταία δόση στο 30ο έτος. Μετά την 5ετία, ή βελτίωσες την οικονομική σου θέση και βρήκες μια κάποια λύση ή δεν βρήκες.
Ο νόμος επί της ουσίας ξεκίνησε να προστατεύσει όσους υπέστησαν σημαντική οικονομική βλάβη, με την εφαρμογή ευνοϊκών ρυθμίσεων και επί της ουσίας κατέληξε στο “δεν πληρώνω”. Μια νοοτροπία που πέρασε στο σύνολο των δανειοληπτών. Είχαν δεν είχαν. Έτσι, με συνολική ύφεση, ήτοι συνολική μείωση του εγχώριου πλούτου 25%, οι τράπεζες βρέθηκαν με επισφάλειες 50-60%. Και πτώχευσαν όλες….
Επιλέξαμε να κρατήσουμε τις 4 μεγαλύτερες και να μην τις κρατησουμε στη ζωή με Bail in (κούρεμα καταθέσεων), αλλά με bail out (ανακεφαλαιοποίηση από το κράτος). Τα ποσά που απαιτήθηκαν ήταν πολύ μεγαλύτερα από όσα θα χρειάζονταν αν δεν είχε επικρατήσει αυτή η νοοτροπία. Αποτέλεσμα; Μεγαλύτερος δανεισμός, 3 ανακεφαλαιοποιήσεις, απώλεια των ποσών που το κράτος επένδυσε στην πρώτη και τη δεύτερη.
Η νοοτροπία αυτή προφανώς δεν περιορίστηκε στις τράπεζες και τα δάνειά τους. Επεκτάθηκε. Κάποια στιγμή, το δεν πληρώνω αφορούσε τους λογαριασμούς, τα διόδια, τα μέσα μεταφοράς. Η ΔΕΗ κόντεψε να καταρρεύσει από τα απλήρωτα φέσια.
Δεν είναι όμορφο το δεν πληρώνω; Υπέροχο είναι. Έχει όμως μία αδυναμία. Αν δεν πληρώνεις, κάποια στιγμή δεν θα σε δανείζουν, δεν θα σου πουλάνε, δεν θα σου προσφέρουν υπηρεσίες. Οικονομία και συναλλαγές…γιοκ. Και τι θα κάνουν όσοι δανείζουν ή πουλάνε; Υπάρχουν και αλλού πορτοκαλιές που κάνουν πορτοκάλια. Και εκεί, πληρώνουν.
Η είσοδος των εισπρακτικών ήρθε να περιορίσει κάπως το πρόβλημα. Οι εταιρείες αυτές (και δεν αναφέρομαι σε περίπτερα τύπου Πάτση), έχουν και διεθνή εμπειρία και εξειδίκευση στην είσπραξη απαιτήσεων. Στοιχεία που στο βαθμό αυτό, δεν διαθέτουν οι τράπεζες, οι οποίες άλλωστε έχουν και πιο σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν.
Προφανώς, αυτές τους οι δυνατότητες χαλάνε τη σούπα. Το “δεν πληρώνω”, καθίσταται λιγότερο εύκολο. Άρα, αυτομάτως γίνονται κακοί και περνάνε στην κατηγορία κοράκι, γύπας, όρνιο. Γιατί είναι κοράκι κάποιος που σου ζητάει μετά από 10 χρόνια να τακτοποιήσεις τις υποχρεώσεις σου. Όλοι το ξέρουν αυτό…
Δεν υπάρχει περίπτωση να κάνουμε μισό βήμα μπροστά, αν δεν ξεριζώσουμε μέχρι τριχιδίου, τη νοοτροπία αυτή από την κοινωνία μας. Και όσο είναι υπαρκτή, όποιος μας αξιολογεί θετικά σε επενδυτικές κλίμακες. είναι απλά κορόϊδο…
