Πολλά γράφονται και λέγονται τους τελευταίους μήνες σχετικά με τη συνεπιμέλεια, την απο κοινού ανατροφή ή νομικά την κοινή επιμέλεια τέκνων και απο τους δύο γονείς. Έχει γίνει μόδα να αναπαράγονται “επιχειρήματα” υπέρ ή εναντίον. Συχνά χωρίς να γνωρίζουν καν το θέμα. ‘Αλλες φορές το γνωρΊζουν αλλά η λογική συγκρούεται με το συμφέρον.
ΠαραθΈτουμε τα επιχειρήματα σε αντίθεση με τις απαντήσεις, ώστε να γίνει κατανοητή από όλους τόσο η αναγκαιότητα όσο και οι λόγοι που το 85% της κοινωνίας είναι υπέρ της από κοινού ανατροφής των παιδιών και από τους δυο γονείς τους ανεξάρτητα από την οικογενειακή κατάσταση που αυτοί βρίσκονται.
Πρώτα είναι το καθε “επιχείρημα” και από κάτω ακολουθούν οι απαντήσεις :
Επιχείρημα 1
Το υπέρτατο συμφέρον του παιδιού και την ισότητα των δικαιωμάτων και των ευθυνών και των δύο γονέων.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Συμφωνούμε απολυτως χωρίς ερμηνείες και αστερίσκους τονίζοντας τις υποχρεώσεις και των δυο γονέων προς το παιδί που καθιστά καθήκον τους την κοινή ανατροφή. Επομένως καθίσταται υποχρεωτική η κοινή ανατροφή ως προς τον νόμο, ενώ ως προς τους γονείς ως ύψιστο καθηκον τους. Κάποιοι κανόνες δικαίου θα πρεπει να επιβαλλονται, ώστε να προστατεύονται οι τρίτοι -αθώοι (π.χ. στοπ στο κόκκινο φανάρι)
Επιχείρημα 2
Το ισχύον παιδοκεντρικό Οικογενειακό Δίκαιο της χώρας μας είναι από τα πιο προοδευτικά στην Ευρώπη και απόλυτα σύμφωνο με το διεθνές δίκαιο όπως εκφράζεται από τις θεσπισμένες Διεθνείς Συμβάσεις, το οποίο ήδη προβλέπει τη συνεπιμέλεια, παρά τα όσα προβάλλονται περί του αντιθέτου και προδιαγράφει την άσκηση της γονικής μέριμνας με γνώμονα το συμφέρον του τέκνου και τη διατήρηση της επαφής και με τους δύο γονείς.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Το ισχύον παιδοκεντρικό Οικογενειακό Δίκαιο της χώρας μας είναι από τα πιο προοδευτικά στην Ευρώπη και απόλυτα σύμφωνο με το διεθνές δίκαιο, όπως εκφράζεται από τις θεσπισμένες Διεθνείς Συμβάσεις, το οποίο ήδη προβλέπει τη συνεπιμέλεια αλλά ΜΟΝΟ στο γάμο.
Σε περιπτωση όμως διαζυγίου ή χωρισμού εκτός γάμου γονέων προβλέπει δια του Άρθρου 1513 μονο τρείς επιλογές στο δικαστή. Α) Σε έναν από τους δύο γονείς (στον καλύτερο !!!) Β) Σε τριτο Γ) Στους δυο απο κοινού αν συμφωνούν. Η τρίτη επιλογή δεν είναι από κοινού ανατροφή αφορά την οποιαδήποτε συμφωνία διαδίκων ως την εφαρμογή ενός γενικού κανόνα σε διαφορές Αστικού Δικαίου που συναντάμε σε όλο το Αστικό δίκαιο.
Το ισχύον Οικογενειακό δίκαιο οδηγεί τους γονεις σε σύγκριση άρα σε σύγκρουση καθώς αναζητούμε τον καλύτερο γονέα για το παιδί λες και έχουμε καλλιστεία. Άρα στην αντιδικία έχουμε σύγκρουση γονέων με αποτέλεσμα στις 93% των περιπτώσεων να καταλήγει η ανατροφή σε ένα γονέα και στον άλλον να δίνουμε σε αντιδιαστολή δικαίωμα επικοινωνίας που συχνα ούτε αυτό δεν εφαρμοζέται.
Άρα παραβιΆζονται οι θεσπισμένες Διεθνείς Συμβάσεις στο διαζύγιο και στα παιδιά εκτός γάμου. Η ευθύνη κυρίως αφορά στο Νόμο που οδηγεί στη σύγκριση γονέων, ενώ το παιδί έχει ανάγκη και τους δύο άσχετα ποιός είναι καλός ή λιγότερα καλός. Στις περιπτώσεις εκτός γάμου (στατιστικά αφορά όλο και περισσότερα παιδιά ) ο “άλλος” γονιός δεν εχει καν γονική μέριμνα. Του λένε οτι εχει “ανενεργή γονική μεριμνα” που ενεργοποιείται μονο αν συμφωνεί ο “ένας” γονέας. Το παιδί όμως σύμφωνα με τις θεσπισμένες Διεθνείς Συμβάσεις έχει ανάγκη και τους δύο άσχετα από κοινωνικές συμβάσεις κλπ.
Ο Αστικός κώδικας του σύγχρονου Ελληνικού κράτους διαμορφώθηκε το 1946 και σε περίπτωση διαζυγίου προέβλεπε την ανάθεση της επιμέλειας του παιδιού σε εναν γονέα με τα κριτήρια της εποχής. Απο το 1983 βλεπουμε ότι δια της νομολογίας δηλαδή της δικαστικής και επομένως και της δικηγορικής πρακτικής συνεχίστηκε η νοοτροπία της αποκλειστικής επιμέλειας σε ένα γονέα, ακυρώνοντας καθε μεταρρύθμιση στην περίπτωση διαζυγίου. Η αλλαγή του φύλου ή η κατάργηση των θρησκευτικών αντιλήψεων στο δίκαιο δεν αναιρεί την κατάληξη στα ίδια όταν οι γονείς χωρίζουν.
Επομένως το “ισχύον παιδοκεντρικό Οικογενειακό Δίκαιο” της χώρας μας είναι από τα πιο συντηριτικά στην Ευρώπη και απόλυτα αντίθετο με το διεθνές δίκαιο, όπως εκφράζεται από τις θεσπισμένες Διεθνείς Συμβάσεις, το οποίο δεν προβλέπει τη συνεπιμέλεια παρά ΜΟΝΟ στο γάμο. Η αποκλειστική επιμέλεια παραμένει ως κύριος κανόνας δικαίου στο διαζύγιο απο το 1946.
Επιχειρημα 3
Διάφοροι κύκλοι εκφράζουν προβληματισμό για την προτεινόμενη υποχρεωτική εναλλασσόμενη διαμονή του παιδιού, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη και των δύο γονέων και χωρίς να έχουν προηγηθεί έρευνες και μελέτες που θα καταδεικνύουν πέρα από κάθε αμφιβολία ότι η ομαλή σωματική και ψυχο-κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού δεν θα επηρεάζεται από τη μη σταθερότητα στο περιβάλλον, τις συνθήκες ζωής και του βασικού φροντιστή του.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Η πέρα από κάθε αμφιβολία ομαλή σωματική και ψυχο-κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού εξασφαλιζεται με τους δύο γονείς σε περιβαλλον αγάπης και σε ένα κοινό σπίτι.
Στο διαζύγιο ομως τι κάνουμε;
Αφου οι γονεις χωρίζουν η αμέσως καλύτερη λύση είναι δύο λειτουργικά σπίτια, δύο δωματια ,δύο οδοντόβουρτσες. Σήμερα φροντιστές είναι και οι δύο γονείς καθώς οι συνθηκες επιβάλλουν και στους δύο να εργάζονται. Στερεότυπα φύλων άλλων εποχών δεν εφαρμοζονται στην σύγχρονη κοινωνία. Το παράδειγμα του νόμου θα οδηγήσει τις όποιες περιπτώσεις ακόμα δεν έχουν προσαρμοστεί στις νέες ανάγκες και στην πραγματικότητα.
Αλλωστε αν αναφερόμαστε στο κυριο φροντιστή ως κυρίαρχο κριτήριο τότε θα πρέπει να ανατίθενται τα παιδιά στη νταντά τους ή στην γιαγιά και τον παππού.
Έρευνες υπάρχουν δεκάδες που αποδεικνύουν την κοινή ανατροφή και την εναλλασσόμενη κατοικία ως προτιμότερη από την αποκλειστική επιμέλεια στο διαζύγιο. Το αντίθετο απλά δεν υπάρχει σε καμία ερευνα.
Σε κάθε μια εκ των περιπτώσεων όμως δεν υπάρχουν έρευνες που να αποδεικνύουν τελικά ότι η αποκλειστική επιμέλεια υπερτερεί της κοινής ανατροφής ,εκτός από τις ακραίες περιπτώσεις που απειλείται η σωματική και ψυχική υγεία του παιδιού η ο ένας εκ των δυο γονέων δεν μπορεί να συμμετάσχει στην κοινή ανατροφή για ιδιαίτερους λόγους π.χ. εργασία.
Σκοπός είναι η επιδίωξη μιας ομαλής ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης που θα υποβοηθήσει στο βέλτιστο τα παιδιά και θα διατηρήσει τις οικογενειακές ισορροπίες. Πλήθος ερευνών τάσσονται υπέρ της κοινής ανατροφής προκειμένου το παιδί να γαλουχηθεί με αξίες μέσα σε ένα πλαίσιο που στηρίζει και καθοδηγεί τις αποφάσεις του με ισορροπημένο τρόπο (Lamp,2019).
Άρα προβληματισμός πρεπει να εκφράζεται αλλά για το λόγο που δεν εφαρμόζονται 12 χρόνια τώρα,οι οδηγίες του Ευρωπαϊκού συμβουλίου για την υιοθέτηση και στο Ελληνικό Εθνικό Δίκαιο της από κοινού ανατροφής και της εναλλασσόμενης διαμονής του παιδιού στο διαζύγιο.
Επιχείρημα 4
Θεωρεί ότι η προώθηση των αλλαγών στο οικογενειακό δίκαιο στοχεύει πρωτίστως στην ικανοποίηση μερίδας των γονέων, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα το συμφέρον του παιδιού.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Η αόριστη νομική έννοια “συμφέρον του παιδιού” πρέπει να οριοθετηθεί δεν μπορεί να είναι τόσο πολύ αόριστη ωστε να “ερμηνεύεται τόσο πολύ ελαστικά” άλλες φορες ως άσπρο άλλες ως μαύρο χωρίς ενδιάμεσες αποχρώσεις.
Η πραγματικότητα είναι ότι μετα το 2000 αρχισε διεθνώς εντονος προβληματισμός γυρω από την ορθότητα των πρακτικών ανατροφής παιδιών στο γάμο και το διαζύγιο που εφαρμόζονταν μέχρι τότε. Η κάθετη αύξηση των διαζυγίων, η αύξηση των γεννήσεων εκτός γάμου και η ευκολία της διαδικασίας του χωρισμού καθώς και η σταδιακή άρση του κοινωνικού στίγματος οδήγησε στη διαμόρφωση μεγάλου ποσοστού πληθυσμού να βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση.
Τα προβλήματα που προκαλούσε η αποκλειστική επιμέλεια ( ανατροφή-καθημερινότητα από έναν γονέα και ο άλλος σε αντιδιαστολή επισκέπτης αν το επιθυμεί) άρχισε να επηρεάζει τη κοινωνική και οικονομική ζωή ακόμα και το ρυθμό αύξησης του πληθυσμού. Κανένα κράτος δεν μπορούσε να μείνει αδιάφορο στα στοιχεία που έδειχναν όξυνση των προβλημάτων όπου εφαρμόζεται η αποκλειστική επιμελεια ως κύριος κανόνας δικαίου( είτε ως νόμος, είτε ως συνήθεια).
Ταυτόχρονα οριοθετηθηκε διεθνώς η αόριστη νομική έννοια “συμφέρον του παιδιού” που ερμηνευόνταν όμως ανάλογα με τις τοπικές συνήθειες. Η ΕΕ από νωρίς έθεσε αρχικά οδηγίες για την εφαρμογή της απο κοινού νομικής κοινής επιμέλειας (συναπόφαση) και της φυσικής κοινης ή αποκλειστικής επιμέλειας (φροντίδα καθημερινή). Η εφαρμογή της ΔΣΔΠ του ΟΗΕ οδήγησε σταδιακά πολλά κράτη να αναθεωρήσουν πρακτικές και νόμους για την προστασία της παιδικής ηλικίας.
Η διεθνής έρευνα ειδικά μετα το 2000 συνέβαλε τα μέγιστα στις αλλαγές αυτές καθώς απεδειξε (2014 -2020) περαν πασης αμφιβολίας με πληθώρα σοβαρών ερευνών και εκθέσεων (π.χ. Dr. Richard Warshak 2014) ότι η από κοινού ανατροφή είναι η καλύτερη λύση όταν χωρίζουν οι γονείς ακόμα και στα συγκρουσιακά διαζύγια, ενώ μειώνει τις συγκρούσεις που προέρχονται απο τα αρνητικά συναισθήματα που συνοδεύουν το διαζύγιο.
Πρόσφατα η ΕΕ αλλα και η διεθνής πρακτική κατευθύνει στην ανάπτυξη πολιτικών στην απο κοινού ανατροφή των παιδιών και στην εναλασσόμενη κατοικία με ίσο καταμερισμό του χρόνου ανάμεσα στους χωρισμένους γονείς, ωστε να εξισορροπούνται και να επιμερίζονται οι υποχρεωσεις στην ανατροφή του παιδιού και να προστατευεται το δικαίωμα του να ανατρέφεται και από τους δύο γονείς.
Η ύπαρξη συλλόγων -συλλογικοτήτων κ.α ομάδων γονέων που υποστηρίζουν την υιοθέτηση ανάλογων πολιτικών και κοινωνικών δράσεων δείχνει την τεράστια όξυνση του προβλήματος σε ευθεία αναλογία με την αύξηση των διαζυγίων. Από πότε η δημιουργία ενός φορέα γίνεται για να επιβάλλει τις απόψεις του; Η ύπαρξη φορέων π.χ. για το περιβάλλον σημαίνει οτι δεν υπάρχει πράβλημα στο περιβάλλον και προβάλλονται ανύπαρκτα ζητήματα που ζητούν λυσεις απο οργανωμάνα συμφέροντα; Μήπως έχουν συνασπιστεί σε συνωμοσία όλοι οι ειδικοί ψυχολόγοι, ανεξάρτητες αρχές, ενώσεις επαγγελματιών κ.α. για να κάνουν την χαρη σε λίγους γονείς έστω και οργανωμένους ;
Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει καθώς ενώ κάποιοι φορείς καταγγέλουν από την μια ύπαρξη νόμων που βασίζονται σε στερεότυπα και διακρίσεις λόγω φύλου όταν αυτό πάει να αλλάξει και μάλιστα προς το συμφέρον του παιδιού (ΔΣΔΠ αρ.18 κ.α.) και την ισότητα των γονέων και στο διαζύγιο καταγγέλουν την αλλαγή αυτή!!!
Επιχείρημα 5
Τα προβλήματα που πράγματι υπάρχουν σε μερίδα των χωρισμένων ζευγαριών (προστριβές, συναισθηματικοί εκβιασμοί, κλπ), δεν οφείλονται στο νόμο, αλλά στην εφαρμογή του. Ως εκ τούτου, θεωρεί επιβεβλημένη την εξεύρεση λύσεων από την Πολιτεία σε αυτό το επίπεδο και όχι σε αυτό της αλλαγής των υφιστάμενου δικαίου με νομοθετήματα που δεν είναι επαρκώς τεκμηριωμένα και που θα οδηγήσουν σε επικίνδυνες ατραπούς τα παιδιά μας.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Τα συγκρουσιακά διαζύγια που οφείλονται στα αρνητικά συναισθήματα των πρώην συζύγων αναλογούν σε ένα σημαντικό ποσοστό διαζυγίων. Ο ισχύον νόμος του 1983 είναι κατεξοχήν νομοθέτημα αποκλειστικής επιμέλειας στο διαζύγιο. Όταν ο ισχύον νόμος του 1983 αναζητά τον έναν (κατά δικαστική κρίση καλύτερο) γονιό να αναθέσει την επιμέλεια σε αυτόν δημιουργεί- ευνοεί – καλλιεργεί την σύγκρουση μεταξύ των γονέων, αφού ζητά σύγκριση μεταξύ τους.
Ταυτόχρονα με την κατά στερεοτυπική ανάθεση (εφαρμογή – νομολογία) στον έναν γονιό (93% στην μητέρα) συντηρείται το καθεστώς της αποκλειστικής επιμέλειας ως νοοτροπία από το 1946. Αυτό που υποτίθεται ότι άλλαξε το 1983 σε σχέση με την ανατροφή των παιδιών ήταν η ισότητα των γονέων ΜΟΝΟ στο γάμο. Στο διαζύγιο δια της Δικαστικάς και δικηγορικής πρακτικής στερεοτυπικά συνεχίστηκε το ίδιο καθεστώς της αποκλειστικής ανάθεσης σε έναν γονιό της ανατροφής των παιδιών και μάλιστα τώρα σχεδόν μόνο στην γυναίκα-μητέρα ως εκ φυσεως κυρίως υπεύθυνη για τα οικιακά. Η αποτυχία της δικαστικής και δικηγορικής πρακτικής να αποτυπωσει τις τεράστιες αλλαγές στην κοινωνική πραγματικότητα τα τελευταία 80 χρόνια οδήγησε στην ανάγκη μεταρρύθμισης του νόμου πρός την κατευθυνση της απο κοινου ανατροφής των παιδιών στο γάμο(1983) αλλά και στο διαζύγιο (2021).
Άρα στο τομέα αυτό ο νόμος του 1983 εχει ανάγκη ριζικής μεταρρύθμισης και στους κανόνες δικαίου όσο και στην εφαρμογή του. Χρειάζεται η θέσπιση αυστηρών κανόνων δικαίου και επιπτώσεων για τους γονείς με κυρίαρχη και σαφή δια του νόμου την κατεύθυνση της απο κοινού ανατροφής , ώστε να παραδειγματιστούν οι πολίτες -γονείς και να συμφωνήσουν ν αφήσουν απέξω εξαρχής το παιδί απο την όποια αντιδικία τους και για τους όποιους λόγους αυτή προκλήθηκε.
Ας προστατεύσουμε το παιδί μέχρι να συνέλθουν οι γονείς και να ξεπεράσουν τα αρνητικά συναισθήματα του διαζυγίου. Ετσι μειωνουμε τους κινδύνους για το παιδί και εξασφαλίζουμε τα δικαιωματά του καθώς και τις υποχρεώσεις των γονέων του.
Επιχείρημα 6
Ίδρυσης οικογενειακών δικαστηρίων, κατ΄ εφαρμογή του Ν. 2447/1996 καθώς και σώματος οικογενειακών κοινωνικών λειτουργών, με επαρκή και κατάλληλη στελέχωση και τα αναγκαία υλικοτεχνικά μέσα, που θα ενισχυθεί με ψυχολόγους και θα συνεργάζεται και με τον δικαστικό μεσολαβητή που λειτουργεί ήδη, βάσει του άρθρου 214Β ΚπολΔ.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Ο Ν. 2447/1996 προέβλεπε δικαστικούς κοινωνικούς λειτουργούς σε καθε πρωτοδικείο. Δυστυχώς εικοσι τεσσερα (24) χρόνια δεν εφαρμόστηκε για διάφορους λογους. Τα αποτελέσματα είναι γνωστά και πολύ άσχημα για όλους. Πιστεύει κανείς οτι θα εφαρμοστεί ξαφνικά από εδώ και πέρα και αυτό θα είναι αρκετό ;
Προηγείται η αλλαγή του νόμου και βεβαίως έπονται τα οικογενειακά δικαστήρια , οι δικαστικοί κοινωνικοί λειτουργοί – ψυχολόγοι που θα ειναι τα μάτια και τα αυτιά του δικαστή. Ο θεσμός του οικογενειακού διαμεσολαβητή και του δικαστικού μεσολαβητή που λειτουργεί ήδη θα δώσει αρχικά κάποιες λύσεις, ώστε να φανούν οι πραγματικές ανάγκες. Αυτές οι πραγματικές ανάγκες προφανώς θα καλυφθούν στην πορεία ανάλογα.
Όμως για να συζητήσουν και να συμφωνήσουν οι γονεΊς σε ενα πρόγραμμα ανατροφής του παιδιού θα πρέπει να προσέρχονται, στο τραπέζι του διαμεσολαβητή ή στην δικαστική έδρα, ισότιμα χωρίς κάποιος από τους δύο να προηγείται. Αλλιώς δεν έχει λόγο να συμφωνήσει σε οτιδήποτε. Αυτό δηλαδή που συμβαίνει και σήμερα. Αυτό συμβαίνει, διότι είναι μία μόνο από τις επιλογές που ο νόμος αυτός δίνει στο δικαστή η οποία, όμως ισχύει μόνο υπό την προϋπόθεση της σχετικής συμφωνίας των συζύγων. Επομένως, αρκεί να διαφωνήσει σε οτιδήποτε ο γονέας που προσδοκά την αποκλειστική ανάθεση της επιμέλειας στον εαυτό του, ώστε να εκλείψει η δυνατότητα αυτή από τις επιλογές του δικαστή.
Επιχείρημα 7
Οι περιπτώσεις κακοποίησης ή παραμέλησης των παιδιών, αλλά και οι περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας, σωματικής, σεξουαλικής, ψυχολογικής ή και οικονομικής να αποτελούν καθοριστικό παράγοντα στις δικαστικές αποφάσεις γονικής επιμέλειας.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Σε κάθε περίπτωση κακοποίησης ή παραμέλησης των παιδιών, θα λαμβάνεται υπόψη και θα αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στις δικαστικές αποφάσεις γονικής επιμέλειας.
Όσον αφορά το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας αφορά και τα δύο φύλα.
Ας δούμε τα στοιχεία:
Τα τελευταία 20 χρόνια τα διαζύγια αυξάνονται ραγδαία. Ο μέσος όρος διαζυγίων της περιόδου 2014 – 2017 διαμορφώνεται στα 15.058 διαζύγια παννελαδικά.
Τα διαζύγια (και τις λύσεις των συμφώνων συμβίωσης) τα διεκδικούν πια κυρίως οι γυναίκες.
Στην Ελλάδα το 2017 για κάθε πέντε γάμους εχουμε 2 διαζύγια. Το ποσοστό αυτό έκτοτε έχει ανέβει και το πού θα φτάσει σύντομα μας το δείχνουν χώρες όπως η Πορτογαλία και το Βέλγιο στο 75%. Έτσι, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, κάθε χρόνο στην Ελλάδα προστίθενται 16.000-19.000 ανήλικα παιδιά των οποίων οι γονείς έχουν χωρίσει.
Οι παραβιάσεις επικοινωνίας των παιδιών με τον γονέα με τον οποίο δεν διαμένουν, αυξήθηκε εκθετικά. Στην Αθήνα μόνον για το 2019 οι παραβιάσεις έφτασαν τις 4.700 επι συνολου Μ.Ο. διαζυγίων για την Αθήνα στο Πρωτοδικείο Αθηνων να υπολογίζονται περίπου σε 7500 διαζύγια το χρόνο. Οι παραβιάσεις των αποφάσεων επικοινωνίας της ίδιας περιόδου 2014-2017 είναι μ.ο. 3343 καταγγραφές. Επομένως το ζήτημα αφορά περίπου το 50% των δικαστικών αποφάσεων επικοινωνίας με τα τέκνα. Ο αριθμός των ετήσιων παραβιάσεων που αφορά στην Αττική είναι ιδιαίτερα υψηλός σε σχέση με τα ετήσια διαζύγια καθώς προσεγγιζει το 50% των αποφάσεων. Αριθμός υπερβολικός που όμως δείχνει τη σοβαρότητα του προβλήματος και πιθανότατα ανταποκρίνεται στην γενικότερη πραγματικότητα. Η γονεική αποξενωση είναι μορφή βίας σύμφωνα και με τον ΠΟΥ.
Η βία, όπως καταδεικνύουν παγκοσμίως οι συντριπτικά περισσότερες σοβαρές μελέτες είναι αμοιβαία μεταξύ ανδρών και γυναικών σε ισόποσα ποσοστά θυτών – θυμάτων ανάμεσα στα φύλα. Πάνω από 200 επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ισόποση βία ανάμεσα σε άντρες και γυναίκες εδώ και 40 χρόνια.( Πηγή: researchgate.net July 2010 )
Αποδεικνύεται από ειδικές μελέτες για την Ελλάδα όπως αυτή της Ελβετικής Σχολής Δημόσιας Υγείας για το 2014.
Τα ποσοστά είναι συγκρίσιμα ακόμη και στη σεξουαλική βία: θύματα έπεσαν 16,8% των ανδρών και 20,6% των γυναικών.
Στην κακοποίηση παιδιών σύμφωνα με το Χαμόγελο του Παιδιού (που συμβαδίζει με όλες τις διεθνείς έρευνες) οι μητέρες ασκούν πολύ περισσότερη βία σε βάρος των παιδιών απ’ ό,τι οι πατέρες. Σύμφωνα με αυτή τη μελέτη που αφορούσε μάλιστα το α’ εξάμηνο του 2020 δηλ. περιλάμβανε την πρώτη καραντίνα, οι μητέρες ήταν υπεύθυνες για το 36% των περιπτώσεων βίας κατά των παιδιών τους, ενώ οι πατέρες ήταν υπεύθυνοι για το 20,5%! Διαπίστωνεται ότι διεθνώς το 78% των κακοποιημενων παιδιών είναι αγόρια και μόλις το 21.7% κορίτσια, και οι θύτες είναι στην πλειοψηφία τους οι μητέρες.( πηγή : hrw.org/reports/2008/us0808/8)
Οι διεθνείς μελέτες αποδεικνύουν επίσης ότι οι μητέρες είναι υπεύθυνες για το 80% των βρεφοκτονιών και οι πατέρες για το 10%.
Σύμφωνα με έρευνες, τα παιδιά ωφελούνται σημαντικά από την κοινή επιμέλεια, ακόμα και όταν οι γονείς έχουν υψηλά επίπεδα συγκρουσιακών σχέσεων. Η εφαρμογή της απο κοινού ανατροφής εξετάζεται από το Συμβούλιο της Ευρώπης ως μέθοδος πρόληψης της οικογενειακής βίας.
Αυτό που πρέπει να συνειδητοποιήσουν όλα τα εμπλεκόμενα στη συνεπιμέλεια μέρη, είναι ότι αυτή αποτελεί δικαίωμα του παιδιού και υποχρέωση των γονέων.
Επομένως το πρόβλημα της βίας και της κακοποίησης ανάμεσα στα φύλα είναι υπαρκτό, είναι επείγον, πρέπει να λυθεί, αλλά δεν έχει σχέση με την από κοινού ανατροφή των παιδιών. Δεν αφορά τα φύλα αλλά την σχέση γονέων και παιδιών.
Συμπεράσματα
Πρακτικά αυτό που συμβαίνει 80 χρόνια σχεδόν στις δικαστικές αποφάσεις είναι η ανάθεση αποκλειστικής επιμέλειας σε ένα γονέα. Στην περίπτωση χωρισμού αφαιρείται η επιμέλεια από την γονική μέριμνα, ανατίθεται αποκλειστικά στον ένα από τους δύο γονείς και σε αντιδιαστολή δίδεται δικαίωμα επικοινωνίας στον άλλο γονέα. Η επικοινωνία αυτή που είναι συνήθως 2 ΣΚ το μήνα και κάποιες ώρες καθημερινής αποτελεί δικαίωμα και οχι υποχρέωση του γονέα κατα παράβαση της ΔΣΔΠ του ΟΗΕ κυρωμένη με τον Νόμο 2101/1992 και απο την Ελλάδα. Σύμβαση με αυξημένη τυπική ισχύ.
Ο χρόνος επικοινωνίας είναι πάντα προκαθορισμένος και όχι αρκετός για να εδραιωθεί μια σχέση μεταξύ γονέα και παιδιού. Ακόμα ομως και αυτή η περιορισμένου χρόνου απόφαση συχνά δεν εφαρμόζεται.
Επομένως είναι ανάγκη των παιδιών και υποχρέωση – καθήκον των γονέων να αναθρέψουν από κοινού τα παιδιά τους ανεξαρτητα από την οικογενειακή κατάσταση που αυτοί ήταν ή αυτή που βρίσκονται τώρα.
Βάρβαρα και καταχρηστικά δικαιώματα στον ένα γονέα (ανεξάρτητα φύλου) που προκαλούν τέτοια προβλήματα στο παιδί θα έπρεπε να καταργηθούν άμεσα από κάθε νομικό οικοδόμημα πολιτισμένου κράτους. Γεγονός που συμβαίνει τα τελευταία 20 χρόνια παγκοσμίως.
Η αφαίρεση ή μειωση της γονεϊκής ιδιότητας από ένα γονέα λόγω φύλου ή στερεοτυπικών αντιλήψεων ή λογω αποτυχημενων Δικαστικών και Δικηγορικών πρακτικών μειώνει την δημοκρατία μας.
Η μόνη διαδρομή πραγματικής ισότητας των φύλων , είναι να έχουν οι γυναίκες τους ίδιους όρους εισαγωγής στην αγορά εργασίας με τους άνδρες και τους ιδιους όρους εξαγωγής από την συνθήκη του γάμου-σχέσης. Το φόρτωμα του παιδιού στην γυναίκα -μητέρα οδηγεί στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση: στη διαιώνιση της υποδούλωσης στο πνεύμα της πατριαρχίας.
Είναι σημαντικό να ακολουθείται από την πρώτη στιγμή μια κοινή συμφωνημένη πορεία ως προς τις ανάγκες του παιδιού και ευγενής συνεργασία για το καλό της οικογένειας. Η αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου είναι αναγκαία και κύριο προαπαιτούμενο, ώστε να συμβάλει προς την κατεύθυνση αυτή παραδειγματίζοντας, οριοθετώντας, προλαμβάνοντας τις συγκρούσεις και προστατεύοντας τελικά το παιδί από εκατέρωθεν λανθασμένες συμπεριφορές είτε στο γάμο ή στη σχέση, είτε στο διαζύγιο ή τον χωρισμό.
Γιάννης Καπάτσος Ενεργός Πατέρας και Δημοτικός Σύμβουλος Κηφισιάς
