Του Σπύρου Δημητρέλη
Το να είσαι φορολογούμενος στην Ελλάδα, είτε επιχείρηση είτε φυσικό πρόσωπο, είναι από μόνο του ένα πολύ δύσκολο καθήκον. Γίνεται, όμως, ακόμα δυσκολότερο όταν πιαστεί κάποιος στα γρανάζια της ελεγκτικής ή διοικητικής λειτουργίας της φορολογικής μηχανής. Οι ερμηνείες της φορολογικής νομοθεσίας γίνονται κατά κανόνα σε βάρος του φορολογούμενου, τα φορολογικά πρόστιμα πέφτουν με πολύ μεγάλη ευκολία και η κατάληξη είναι συνήθως η επιχείρηση ή ο φορολογούμενος να εμπλέκεται σε μια γραφειοκρατική παράνοια προκειμένου, πολλές φορές, να αποδείξει απλώς ότι δεν είναι ελέφαντας.
Το “Capital.gr” εντόπισε και παρουσιάζει μια σειρά από αποφάσεις της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) φορολογουμένων και φορολογικής διοίκησης με τις οποίες ακυρώθηκαν και ανετράπησαν αποφάσεις της Εφορίας σε βάρος φορολογουμένων, επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν από γέλια έως και κλάματα. Πρόκειται για υποθέσεις που δεν αποτελούν την εξαίρεση, αλλά ουσιαστικά τον κανόνα, που θέλει τον φορολογούμενο και επενδυτή να αντιμετωπίζεται από τη φορολογική διοίκηση τουλάχιστον ως εχθρός ή κακόπιστος.
Ας δούμε τις υποθέσεις αναλυτικά:
– Ιδιοκτήτης ακινήτου προχώρησε στην εκπρόθεσμη υποβολή δήλωσης πληροφοριακών στοιχείων ενοικίασης ακινήτων. Η προθεσμία για την υποβολή της σχετικής δήλωσης στο Τaxisnet είναι μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από την έναρξη της μίσθωσης, είτε αυτή βασίζεται σε έγγραφη είτε σε προφορική συμφωνία. Για τεχνικούς λόγους ο ιδιοκτήτης δεν μπορούσε να επιβεβαιώσει την υποβολή της εκπρόθεσμης δήλωσης, με αποτέλεσμα να την υποβάλει άλλες τρεις φορές, δηλαδή συνολικά τέσσερις φορές. Στον φορολογούμενο επιβλήθηκε με ηλεκτρονικό τρόπο και αυτοματοποιημένα τέσσερις φορές το πρόστιμο των 100 ευρώ. Απευθυνόμενος στην Εφορία, δεν μπόρεσε να επιλύσει το πρόβλημα και αναγκάστηκε να καταθέσει ενδικοφανή προσφυγή για τη διαγραφή των προστίμων. Πράγματι, η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών έκρινε και αποφάσισε το λογικό και αυτονόητο. Διατήρησε μόνο το πρώτο πρόστιμο των 100 ευρώ για την εκπρόθεσμη δήλωση και διέγραψε τα άλλα τρία πρόστιμα των 100 ευρώ το καθένα που είχαν επιβληθεί λόγω του λάθους στο σύστημα υποβολής των πληροφοριακών στοιχείων ακινήτων.
– Επιχείρηση προχώρησε σε απόσχιση κλάδου της και συνεισέφερε σε θυγατρική της, σύμφωνα με τις διατάξεις αναπτυξιακού νόμου του 1993. Ο φορολογικός έλεγχος έκρινε ότι κατά την ημερομηνία ολοκλήρωσης της απόσχισης από τη μητρική και απορρόφησης του κλάδου από τη θυγατρική δεν μεταφέρθηκαν, όπως όριζε ο σχετικός αναπτυξιακός νόμος, και οι υποχρεώσεις αλλά και οι απαιτήσεις του κλάδου στη θυγατρική. Το αποτέλεσμα ήταν να επιβληθεί στην αξία του αποσχιζόμενου κλάδου χαρτόσημο. Η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών έκρινε ότι πληρούνταν τελικά οι προϋποθέσεις του αναπτυξιακού νόμου και διέγραψε το χαρτόσημο. Μάλιστα, πηγές της φορολογικής διοίκησης σημειώνουν ότι για το συγκεκριμένο ζήτημα έρχεται και αναλυτική εγκύκλιος οδηγιών, καθώς το ζήτημα αφορά και άλλες επιχειρήσεις. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σε αρκετές περιπτώσεις που οι ελεγχόμενοι δεν δικαιώνονται από τη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών προσφεύγουν στα διοικητικά δικαστήρια και, εφόσον δικαιωθούν, το Δημόσιο τους επιστρέφει εντόκως με ετήσιο επιτόκιο 5,75% τα ποσά που έχουν παράνομα καταβάλει.
– Ελεγκτές της Εφορίας στήθηκαν για έλεγχο αποδείξεων έξω από τσαγκάρικο στην περιοχή της Λειβαδιάς. Από την επιχείρηση βγήκε πελάτης που κρατούσε ένα ζευγάρι παπούτσια. Του ζήτησαν απόδειξη και δεν είχε. Μπήκαν στο τσαγκάρικο και εντόπισαν πάνω στον πάγκο ένα κέρμα του ενός ευρώ. Ο τσαγκάρης τούς εξήγησε ότι το μόνο που έκανε ήταν να βάλει λίγη κόλλα στο τακούνι του ενός παπουτσιού και είπε στον πελάτη ότι “δεν κάνει τίποτε”. Αυτός, όμως, εν είδει φιλοδωρήματος, άφησε πάνω στον πάγκο ένα ευρώ. Οι ελεγκτές ήταν ανένδοτοι και επέβαλαν πρόστιμο 250 ευρώ στον τσαγκάρη για μη έκδοση μιας απόδειξης ενός ευρώ! Ο τσαγκάρης προσέφυγε στη ΔΕΔ, η οποία τον δικαίωσε διαγράφοντας το πρόστιμο, με το σκεπτικό ότι δεν στοιχειοθετήθηκε βάσει τιμοκαταλόγου υπηρεσιών του καταστήματος ότι πράγματι η υπηρεσία που προσφέρθηκε κοστίζει ένα ευρώ.
– Φορολογούμενος προχώρησε στην υποβολή δύο τροποποιητικών δηλώσεων φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων μόνο και μόνο για να διορθώσει πληροφοριακά στοιχεία του πίνακα 8 του εντύπου Ε1, και συγκεκριμένα του Αριθμού Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης των παιδιών του, των ΑΦΜ των παιδιών, καθώς και των ετών γέννησής τους. Από τις τροποποιητικές δηλώσεις δεν επήλθε καμία αλλαγή στη φορολογητέα ύλη. Ωστόσο, η Εφορία επέβαλε στον φορολογούμενο δύο πρόστιμα των 100 ευρώ το καθένα. Η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών προχώρησε στη διαγραφή και των δύο προστίμων έπειτα από ενδικοφανή προσφυγή που υπέβαλε ο φορολογούμενος.
– Φορολογούμενος υπέβαλε τροποποιητική δήλωση προκειμένου να διορθώσει το ποσοστό αναπηρίας που είχε δηλώσει στην αρχική. Συγκεκριμένα, δήλωσε ποσοστό αναπηρίας 80%, αντί για 67% που είχε δηλώσει αρχικά. Η Εφορία τού επέβαλε πρόστιμο 100 ευρώ για την εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση. Ο φορολογούμενος υπέβαλε ενδικοφανή προσφυγή και η ΔΕΔ προχώρησε τη διαγραφή του προστίμου, καθώς από την τροποποιητική δήλωση δεν επέρχεται μεταβολή της φορολογητέας ύλης.
– Από φορολογικούς κατοίκους του εξωτερικού που διαθέτουν ατομική επιχείρηση τουριστικού χαρακτήρα σε ελληνικά νησιά ζητείται από ορισμένες Εφορίες να μεταφέρουν τη φορολογική τους έδρα στην Ελλάδα. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να μεταφέρουν για φορολόγηση στην Ελλάδα και το εισόδημα που αποκτούν στη χώρα κατοικίας τους. Η ΔΕΔ διαγράφει συνεχώς πρόστιμα που επιβάλλονται για αυτόν τον λόγο, αλλά οι Εφορίες συνεχίζουν να τα επιβάλλουν “επειδή δεν έχει εκδοθεί εγκύκλιος…”.
