Ώρα Ιστορίας: Η απελευθέρωση των Σερρών και η καταστροφή της από τον Βουλγαρικό στρατό.
Ο δεύτερος βαλκανικός πόλεμος εξελίσσεται δυσάρεστα για την Βουλγαρία που υποχωρεί συνεχώς. Στις 27 Ιουνίου αναγκάζεται να εγκαταλείψει και την Ανατολική Μακεδονία.
Στις 28 Ιουνίου 1913 ο ελληνικός στρατός εισέρχεται στην πόλη των Σερρών αντικρίζοντας όμως ένα αποτρόπαιο θέαμα. Οι Βούλγαροι πριν αποχωρήσουν είχαν προβεί σε ολική πυρπόληση και δολοφονία μεγάλου μέρους του πληθυσμού ..
Το γεγονός αυτό εξαγριώνει τους Έλληνες , με τον Βασιλιά Κωνσταντίνο να αναφέρει χαρακτηριστικά σε επιστολή του: “ Η πόλις των Σερρών δεν υπάρχει πλέον παρά εις τον γεωγραφικόν χάρτην…“.
Χαρακτηριστικά άρθρα με τα οποία φανερωνόταν η αγριότητα είχαμε και από τρίτους κυρίως δημοσιογράφους ή πρόξενους ξένων χωρών.
Ο Γάλλος δημοσιογράφος Ζαν Λεν αναφερόμενος στην καταστροφή των Σερρών σε παράγραφο του άρθρου του θα αναφέρει: “ Την περασμένη Παρασκευή το πρωί ένα μικρό απόσπασμα πεζικού-ιππικού και πυροβολικού των Βουλγάρων άρχισε να βομβαρδίζει τον άμαχο πληθυσμό των Σερρών. Αφού κατέστρεψαν την πόλη αυτοί οι “ γενναίοι “ άνδρες, μπήκαν μέσα και έσφαξαν τον πληθυσμό. Ως και ο υποπρόξενος της Αυστρίας μαζί με την οικογένεια του εσύρθησαν στα βουνά και γλίτωσαν μόνο αφού πλήρωσαν λύτρα 300 τουρκικές λίρες “.
Ενώ και Ιταλός δημοσιογράφος σε ανταπόκριση θα αναφέρει : “ Οι στρατιώται και οι αξιωματικοί επεδόθησαν εις πράξεις ανηκούστου βαρβαρότητας . Εισήρχοντο βιαίως εις τας οικίας και διέτρεχον απειλητικοί τας οδούς. Τους μεν εβασάνιζαν , τους δε γέροντας και ασθενείς έδερον και μετέδιδον το πυρ εις όλα τα καταστήματα και εις τα μέγαρα. Επετέθησαν και κατά του Ελληνικού νοσοκομείου και έρριξαν εντός αυτού τους ασθενείς εις τινά κήπον. Έπειτα επυρπόλησαν το φιλανθρωπικόν τούτο καθίδρυμα. Οι Βούλγαροι διέτρεχαν τας οδούς φέροντες μεθ’ εαυτών δοχεία βενζίνης και πετρελαίου , βρέχοντες δε τας οδούς και ραντίζοντες τας οικίας έθετον ακολούθως πυρ. Αυτός ο αρχηγός της Χωροφυλακής εθεάθη περιφερόμενος ανά την πόλιν και μεταδίδων το πυρ. Αι Σέρραι ήταν πλουσία πόλις , έχουσα 30 χιλιάδας κατοίκων. Τώρα είναι σωρός ερειπίων “.
Όμως οι βουλγαρικές θηριωδίες επεκτείνονταν και εναντίον του μουσουλμανικού πληθυσμού που σε πολλές περιπτώσεις υποχρεώθηκε δια της βίας να ασπασθεί ξανά τον χριστιανισμό ενώ δεν έλειπαν και οι σφαγές. Ο Μουφτής του Πετριτσίου υπολόγισε ότι μόνο στην περιοχή του οι σφαγιασθέντες μουσουλμάνοι έφταναν τον αριθμό των 7.000 . Ειδικότερα στο Πετρίτσι που ήταν κατά βάση μουσουλμανική πόλη , οι βούλγαροι στο διάστημα της δικής τους κατοχής μετέτρεψαν άμεσα 4 τζαμιά σε χριστιανικές εκκλησίες , ενώ 300 επιφανείς μουσουλμάνους κατοίκους της περιοχής αφού τους μάζεψαν (με πρόσχημα κάποια ανακοίνωση) στο διοικητήριο της πόλης άρχισαν να τους σφάζουν αγεληδόν.
Τις επόμενες ημέρες ο ελληνικός τύπος έδωσε έμφαση στην τραγική κατάσταση που είχε ανακύψει. Ο κύπριος δημοσιογράφος Χρήστος Παντελίδης έγραφε :Την διατροφήν των αστέγων ανέλαβε η ελληνική κυβέρνησις, συγκινητικώτατον δε ήτο το θέαμα χιλιάδων Ελλήνων και Τούρκων παρουσιαζομένων προ της Πλατείας Διοικητηρίου και εναγωνίως περιμενόντων τον άρτον της μητρικής κυβερνήσεως.
Στο διπλωματικό πεδίο, η κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου θα απευθύνει έντονη διαμαρτυρία προς τις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής για τις βουλγαρικές ωμότητες Στις αρχές Ιουλίου του 1913 τις Σέρρες θα επισκεφτούν οι γενικοί πρόξενοι της Ιταλίας και της Αυστροουγγαρίας στη Θεσσαλονίκη, οι οποίοι επιβεβαίωναν το μέγεθος της καταστροφής.
