Το Ανώτατο Δικαστήριο της Ισπανίας αποφάνθηκε την Τρίτη υπέρ της εκταφής του λειψάνου του πρώην δικτάτορα Φρανθίσκο Φράνκο και της απομάκρυνσής του από το κρατικό μαυσωλείο στο οποίο είχε ενταφιασθεί όταν πέθανε το 1975, βάζοντας πιθανόν ένα τέλος σε δεκαετίες διαμάχης σχετικά με τον τόπο της ταφής του.
Η απόφαση αυτή θα επιτρέψει στην κυβέρνηση του σοσιαλιστή Πέδρο Σάντσεθ να προχωρήσει στα σχέδιά της να απομακρύνει το λείψανο από το μαυσωλείο της Κοιλάδας των Πεσόντων και να το μεταφέρει στον οικογενειακό τάφο του Φράνκο στο Μινγκορούμπιο Ελ Πάρντο, ένα πιο διακριτικό κρατικό κοιμητήριο στα περίχωρα της Μαδρίτης.
Ο Φράνκο κυβέρνησε την Ισπανία από τη νίκη του στον εμφύλιο πόλεμο των ετών 1936-1939 και μέχρι τον θάνατό του το 1975.
Οι Σοσιαλιστές ήθελαν από καιρό να μετατρέψουν το συγκρότημα της Κοιλάδας των Πεσόντων, που βρίσκεται έξω από τη Μαδρίτη, σε μνημείο για τα θύματα του εμφύλιου πολέμου, τον οποίο ξεκίνησε ο Φράνκο και στη διάρκειά του σκοτώθηκαν περίπου 500.000 άνθρωποι.
Σχεδόν 34.000 νεκροί του εμφύλιου πολέμου είναι ενταφιασμένοι εκεί, περιλαμβανομένων πολλών που πολέμησαν με το μέρος των ηττηθέντων Δημοκρατικών και των οποίων οι σοροί μεταφέρθηκαν εκεί κατά τη δικτατορία του Φράνκο χωρίς άδεια από τις οικογένειές τους.
Το δικαστήριο «συμφώνησε ομοφώνως να απορρίψει στο σύνολό της την προσφυγή που είχε κατατεθεί από την οικογένεια του Φρανθίσκο Φράνκο σε σχέση με την εκταφή του Φρανθίσκο Φράνκο, η οποία έχει συμφωνηθεί από την κυβέρνηση», αναφέρεται στη δήλωση του δικαστηρίου.
Η οικογένεια του Φράνκο είχε προσφύγει τόσο κατά της εκταφής του λειψάνου του όσο και εναντίον των σχεδίων της κυβέρνησης να το μεταφέρει στο κοιμητήριο Ελ Πάρντο. Αν πρόκειται να απομακρυνθεί το λείψανό του, θέλουν να μεταφερθεί στον ρωμαιοκαθολικό καθεδρικό ναό της Αλμουδένα που βρίσκεται κοντά στα Βασιλικά Ανάκτορα στο κέντρο της Μαδρίτης, δίπλα στην κόρη του.
Σε κυβερνητική έκθεση αναφερόταν τον περασμένο Δεκέμβριο πως ο καθεδρικός ναός της Αλμουδένα δεν είναι κατάλληλος για λόγους ασφαλείας.
«Ελπίζω πως οι δικαστές θα αποδώσουν δικαιοσύνη … δικαιοσύνη για έναν φονιά που σκότωσε τόσους πολλούς», έλεγε δακρυσμένος έξω από το κτίριο του ανώτατου δικαστηρίου ο 79χρονος συνταξιούχος Χοσέ Λόπεθ λίγο πριν ανακοινωθεί η απόφαση. Ο πατέρας του είχε χάσει έναν αδελφό στον εμφύλιο πόλεμο.
Η απόφαση του Aνώτατου Δικαστηρίου ανακοινώθηκε μεσούσης της προεκλογικής εκστρατείας, ενάμισι μήνα πριν από τις βουλευτικές εκλογές της 10ης Νοεμβρίου. Το 2017, μια μεγάλη πλειοψηφία των ισπανών βουλευτών (198 από τους 350) είχε ζητήσει να μεταφερθεί το λείψανο του Φράνκο ώστε η Κοιλάδα των Πεσόντων «να μην είναι πια ένας τόπος φρανκικής μνήμης».
Ωστόσο η δικαστική απόφαση δεν σημαίνει πως η εκταφή θα πραγματοποιηθεί αμέσως.
Οι ίδιοι δικαστές πρόκειται να εξετάσουν άλλες τρεις προσφυγές όμως, σύμφωνα με έναν εκπρόσωπο του δικαστηρίου, η απάντησή τους αναμένεται ότι θα είναι «στην ίδια γραμμή». Και η οικογένεια μπορεί να επιχειρήσει μια τελευταία προσφυγή ενώπιον του Συνταγματικού Δικαστηρίου.
