Του Λεωνίδα Στεργίου
Σε καθεστώς αναστολής ή άτυπης ρύθμισης έχουν τεθεί περίπου 33 δισ. ευρώ δάνεια. Πρόκειται για δάνεια εξυπηρετούμενα, ρυθμισμένα και κόκκινα, των οποίων οι δανειολήπτες έχουν βρεθεί σε δυσκολία να ανταποκριθούν λόγω της πανδημίας.
Σύμφωνα με στελέχη της εγχώριας αγοράς και από στοιχεία του European Datawarehouse, ύστερα από εκτίναξη της αδυναμίας είσπραξης από τις εισπρακτικές εταιρείες κατά 20% στο πρώτο κύμα της πανδημίας (Μάρτιος-Απρίλιος 2020), στη συνέχεια παρατηρήθηκε σταδιακή εξομάλυνση με την εισπραξιμότητα να δείχνει μείωση κάτω από το 10%. Όμως, από τον Νοέμβριο και κυρίως από τον Δεκέμβριο 2020 αυξήθηκε εκ νέου γύρω στο 10%-12%, με αυξητικές τάσεις.
Τρεις τύποι συμπεριφοράς
Από προσωρινά στοιχεία και τραπεζικά στελέχη, η μείωση της εισπραξιμότητας κατά 10%-12% προκύπτει ως εξής:
1. Αύξηση της διάρκειας του δανείου (με κάποιου είδους τυπική ή άτυπη ρύθμιση)
2. Μείωση της μηνιαίας δόσης στο μισό.
3. Αύξηση του υπολοίπου του δανείου (π.χ. λόγω καθυστέρησης και τόκων, ή χρήση πιστωτικής κάρτας μέχρι το ανώτατο πλαφόν).
Ορισμένοι δανειολήπτες προχώρησαν σε όλες τις παραπάνω λύσεις, ενώ άλλοι έκαναν χρήση μίας ή κάποιον συνδυασμό.
Συνεπείς οι συνταξιούχοι
Σε ό,τι αφορά στη συνέπεια, οι πιο συνεπείς δανειολήπτες είναι οι συνταξιούχοι, οι οποίοι σε αρκετές περιπτώσεις βοηθούν στην πληρωμή (ή μέρος αυτής) δόσεων δανείων των παιδιών τους. Στους συνταξιούχους, η μείωση στην εισπραξιμότητα (εξυπηρετούμενων και μη) κυμαίνεται γύρω στο 3%-4%, δηλαδή κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ακολουθούν από πολύ κοντά οι μόνιμοι υπάλληλοι του Δημοσίου.
Σε υψηλότερα ποσοστά κοντά στο 5%-6% κινείται η μείωση της εισπραξιμότητας από άνεργους. Σε αυτό συνέβαλαν τα μέτρα στήριξης ευάλωτων ομάδων και η στήριξη από γονείς. Κοντά στο 15% μειώθηκε η εισπραξιμότητα δανείων ελευθέρων επαγγελματιών. Στα δάνεια με εξασφάλιση ακινήτου η μείωση της εισπραξιμότητας κινείται τώρα κάτω του 9%.
Έπιασαν τόπο τα μέτρα στήριξης
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι τα μορατόρια (20 δισ. ευρώ), οι εννεάμηνες επιδοτήσεις δανείων (“Γέφυρα”), τα μέτρα στήριξης σε ανέργους, ελεύθερους επαγγελματίες, μισθωτούς – επιχειρήσεις σε αναστολή και άλλα μέτρα λόγω πανδημίας περιόρισαν σημαντικά την επιδείνωση της αποπληρωμής των δανείων και τη συνέπεια στα ήδη ρυθμισμένα. Για παράδειγμα, στο δεύτερο γενικό lockdown και το δεύτερο κύμα τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο δεν παρατηρήθηκε η εκτίναξη της ασυνέπειας στα επίπεδα του περσινού Μαρτίου ή Απριλίου.
Η συνολική μείωση της εισπραξιμότητας σήμερα (κοντά στο 10% με 12%) παρουσιάζει αυξητικές τάσεις, σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών, βλέποντας τα στοιχεία του Δεκεμβρίου. Δεν αποκλείουν να δούμε το ποσοστό υψηλότερα, στο 15% ή 20%, όπως συνέβη πέρσι, αλλά χωρίς μεγάλη διάρκεια (περίπου έναν μήνα).
